Nhà cung cấp giải pháp một cửa cho sản xuất ống thu thập máu - Biol.
Phương pháp đánh giá kết quả dương tính giả trong xét nghiệm giang mai
Phương pháp đánh giá kết quả dương tính giả trong xét nghiệm giang mai
Giang mai là một bệnh lây truyền qua đường tình dục do xoắn khuẩn Treponema pallidum gây ra. Hiện nay, cả tỷ lệ mắc và tỷ lệ lưu hành bệnh giang mai đều đang gia tăng trên toàn cầu. Khi số ca bệnh tăng lên, các biểu hiện lâm sàng và giai đoạn bệnh của bệnh cũng trở nên đa dạng hơn. Trong thực hành lâm sàng, thường gặp các trường hợp kết quả xét nghiệm giang mai dương tính, nhưng khi xác minh thêm, kết quả này lại là dương tính giả. Bệnh giang mai và xét nghiệm huyết thanh học tương đối phức tạp; do đó, chúng ta nên thận trọng khi giải thích kết quả xét nghiệm cho bệnh nhân.
Do biểu hiện lâm sàng đa dạng, việc chẩn đoán giang mai hiện nay chủ yếu dựa vào xét nghiệm huyết thanh học, vì các thiết bị như kính hiển vi trường tối hoặc kính hiển vi huỳnh quang chưa được phổ biến rộng rãi. Đối với các xét nghiệm sàng lọc ban đầu, các xét nghiệm giang mai không đặc hiệu như xét nghiệm vàng keo và TRUST (Xét nghiệm huyết thanh không nung Toluidine đỏ) dễ thực hiện và cho kết quả nhanh chóng, nhưng có khả năng cho kết quả dương tính giả khá cao. Các xét nghiệm khẳng định như TPHA (Xét nghiệm ngưng kết hồng cầu Treponema Pallidum) và TPPA (Xét nghiệm ngưng kết hạt Treponema Pallidum) được sử dụng rộng rãi do thao tác đơn giản, độ đặc hiệu cao và độ nhạy tốt.
Kết quả sinh học dương tính giả đối với Treponema Pallidum: Phản ứng dương tính với kháng thể không đặc hiệu/đặc hiệu chống lại Treponema pallidum, do các yếu tố sinh học (khác với bản thân Treponema pallidum), các yếu tố liên quan đến bệnh hoặc các yếu tố sinh lý gây ra.
Kết quả dương tính giả trong xét nghiệm huyết thanh Treponema Pallidum: Theo góc độ lâm sàng, một số tình trạng bệnh lý hoặc sinh lý của cá nhân được xét nghiệm (như viêm gan, mang thai, lão hóa, v.v.) có thể ảnh hưởng đến xét nghiệm và dẫn đến kết quả dương tính giả.
Theo quan điểm phòng thí nghiệm, sau khi loại trừ các lỗi ngẫu nhiên và kết quả dương tính giả về mặt kỹ thuật do các yếu tố như thu thập hoặc bảo quản mẫu lâm sàng không đúng cách (ví dụ, tan máu hoặc nhiễm bẩn), sự khác biệt về hiệu suất phát hiện giữa các hệ thống và phương pháp xét nghiệm, cũng như hoạt động của phòng thí nghiệm, phản ứng dương tính trong xét nghiệm huyết thanh giang mai vẫn tồn tại.
Sau khi Treponema pallidum lây nhiễm cho vật chủ, cơ thể sản sinh kháng thể không đặc hiệu chống lại Treponema pallidum và kháng thể đặc hiệu chống lại Treponema pallidum. Dựa trên loại kháng thể được phát hiện, kết quả dương tính giả sinh học đối với Treponema pallidum có thể được phân loại thành ba loại sau: kết quả dương tính giả sinh học đối với kháng thể không đặc hiệu chống lại Treponema pallidum, kết quả dương tính giả sinh học đối với kháng thể đặc hiệu chống lại Treponema pallidum, và kết quả dương tính giả sinh học kép đối với cả kháng thể không đặc hiệu và đặc hiệu chống lại Treponema pallidum.
2.1 Kết quả dương tính giả sinh học đối với kháng thể không đặc hiệu chống lại Treponema Pallidum:
Tỷ lệ dương tính giả sinh học đối với kháng thể không đặc hiệu chống lại Treponema pallidum dao động từ khoảng 0,2% đến 0,8%, chiếm tỷ lệ cao nhất trong ba loại dương tính giả sinh học đối với Treponema pallidum (và do đó được gọi đơn giản là "dương tính giả sinh học" trong một số trường hợp). Xét nghiệm kháng thể không đặc hiệu đối với Treponema pallidum phát hiện các kháng thể dạng lipoid trong huyết thanh—cụ thể là các kháng thể (còn gọi là "reagin") do cơ thể sản xuất để đáp ứng với kích thích từ các phospholipid được giải phóng khi Treponema pallidum gây tổn thương tế bào vật chủ, hoặc từ các lipoid trên bề mặt của tác nhân gây bệnh. Các kháng nguyên được phủ trong thuốc thử phát hiện bao gồm cardiolipin, lecithin và cholesterol. Dữ liệu cho thấy dương tính giả sinh học đối với kháng thể không đặc hiệu chống lại Treponema pallidum có thể xảy ra ở những người mắc hơn 60 loại bệnh, bao gồm các bệnh tự miễn (ví dụ: lupus ban đỏ hệ thống), nhiễm virus cấp tính (ví dụ: nhiễm virus gây suy giảm miễn dịch ở người) và khối u (ví dụ: khối u xương). Ngoài ra, hiện tượng này cũng có thể được quan sát thấy ở người cao tuổi, người sử dụng ma túy và phụ nữ mang thai.
2.2 Kết quả dương tính giả sinh học đối với kháng thể đặc hiệu chống lại Treponema Pallidum:
Hầu hết các phương pháp phát hiện kháng thể đặc hiệu Treponema pallidum đều sử dụng protein Treponema pallidum tái tổ hợp đặc hiệu làm đích, mang lại độ đặc hiệu cao hơn. Do đó, khả năng dương tính giả sinh học đối với kháng thể đặc hiệu Treponema pallidum tương đối thấp. Xét nghiệm kháng thể đặc hiệu Treponema pallidum phát hiện kháng thể lớp IgG/IgM kháng Treponema pallidum. Các kháng nguyên được sử dụng trong thuốc thử phát hiện kháng thể đặc hiệu Treponema pallidum là: huyền phù Treponema pallidum nguyên vẹn (chủng Nichols) (ví dụ: Xét nghiệm miễn dịch huỳnh quang Treponema Pallidum, TPIA), protein hòa tan từ Treponema pallidum (chủng Nichols) được siêu âm (ví dụ: Xét nghiệm ngưng kết hạt Treponema Pallidum, TPPA) hoặc protein tái tổ hợp của protein màng Treponema pallidum (như TpN15, TpN17, TpN44.5, TpN47) và các nhóm kết hợp của chúng (ví dụ: xét nghiệm miễn dịch phát quang hóa học, CLIA; xét nghiệm miễn dịch liên kết enzyme, ELISA; và xét nghiệm miễn dịch sắc ký, ICA).
Do kháng thể đặc hiệu xuất hiện tương đối sớm, nên thời gian cửa sổ phát hiện của chúng ngắn hơn so với kháng thể không đặc hiệu. Hơn nữa, ngay cả sau khi bệnh nhân được điều trị đầy đủ, kháng thể đặc hiệu Treponema pallidum vẫn có thể tồn tại trong cơ thể trong một thời gian dài, thậm chí có thể tồn tại suốt đời mà không biến mất. Các tài liệu nghiên cứu cho thấy phản ứng dương tính giả sinh học đối với kháng thể đặc hiệu Treponema pallidum có thể xảy ra trong các trường hợp nhiễm trùng do các xoắn khuẩn khác gây ra, chẳng hạn như bệnh ghẻ cóc, bệnh pinta và bệnh giang mai lưu hành. Chúng cũng có thể được quan sát thấy ở những bệnh nhân mắc các bệnh bao gồm bệnh bạch cầu đơn nhân nhiễm trùng, bệnh phong, sốt rét, lupus ban đỏ hệ thống, viêm tuyến giáp, bệnh toxoplasma và nhiễm trùng Helicobacter pylori.
2.3 Kết quả dương tính giả sinh học kép đối với cả kháng thể không đặc hiệu và đặc hiệu chống lại Treponema Pallidum:
Xác suất xảy ra đồng thời các kết quả dương tính giả sinh học đối với kháng thể không đặc hiệu và đặc hiệu của Treponema pallidum là cực kỳ thấp, chủ yếu do nhiễm các xoắn khuẩn khác ngoài chính Treponema pallidum. Treponema pallidum thuộc phân loài Treponema pallidum. Trong cùng chi và loài, còn có Treponema pallidum endemicum (phân loài giang mai đặc hiệu) và Treponema pallidum pertenue (phân loài bệnh ghẻ cóc), gây ra bệnh giang mai và bệnh ghẻ cóc đặc hiệu. Một xoắn khuẩn gây bệnh khác ảnh hưởng đến con người là Treponema carateum, gây ra bệnh pinta ở người. Trung Quốc không phải là khu vực lưu hành bệnh ghẻ cóc hoặc giang mai đặc hiệu; các trường hợp lâm sàng cực kỳ hiếm và hầu hết các trường hợp đều liên quan đến những cá nhân đã nhiễm bệnh ở nước ngoài trước khi nhập cảnh vào Trung Quốc.
Sau khi cơ thể người bị nhiễm các tác nhân gây bệnh này, nó có thể sản sinh ra các kháng thể không đặc hiệu và đặc hiệu tương tự như kháng thể do Treponema pallidum gây ra. Về mặt phân loại di truyền, các phân loài xoắn khuẩn này có chung nhiều kháng nguyên và kháng nguyên phản ứng chéo giống hệt nhau. Hiện tại, xét nghiệm huyết thanh học không thể phân biệt giữa nhiễm trùng do Treponema pallidum và các phân loài Treponema khác; việc loại trừ thêm cần được đánh giá dựa trên các biểu hiện lâm sàng, đặc điểm dịch tễ học và khai thác tiền sử bệnh chi tiết.
Khi diễn giải kết quả xét nghiệm giang mai trong phòng thí nghiệm, chúng ta nên tiến hành phân tích toàn diện bằng cách kết hợp kết quả của các xét nghiệm sàng lọc, xét nghiệm khẳng định, cũng như thông tin lâm sàng và dữ liệu dịch tễ học của bệnh nhân. Nhìn chung, đối với những bệnh nhân có kết quả xét nghiệm sàng lọc dương tính (như RPR và USR), kết quả âm tính trong xét nghiệm khẳng định sẽ loại trừ nhiễm trùng giang mai. Nếu xét nghiệm khẳng định (như TPPA hoặc TPHA) dương tính trong khi xét nghiệm sàng lọc âm tính, trường hợp này được coi là dương tính giả hoặc nhiễm trùng giang mai đã khỏi (một số ít bệnh nhân có thể tự khỏi mà không cần điều trị). Bệnh nhân mắc giang mai cần được theo dõi trong 2 năm sau khi điều trị chuẩn hóa: trong năm đầu tiên, xét nghiệm không nhiễm xoắn khuẩn giang mai nên được kiểm tra lại sau mỗi 3 tháng; trong năm thứ hai, kiểm tra lại sau mỗi 6 tháng. Nếu kết quả xét nghiệm vẫn dương tính với nồng độ thấp (dưới 1:8) và không còn tăng nữa, thì có thể coi là tình trạng huyết thanh nhanh và bệnh nhân được coi là đã khỏi bệnh về mặt lâm sàng. Nếu nồng độ kháng thể tăng lên trong quá trình kiểm tra theo dõi, thì đó được coi là tái phát hoặc tái nhiễm và bệnh nhân cần tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa hoặc được bác sĩ chuyên khoa điều trị.
Tài liệu tham khảo: Tạp chí Y học Thí nghiệm Trung Quốc, tháng 5 năm 2023, Tập 46, Số 5
Sự đồng thuận của chuyên gia về việc quản lý kết quả dương tính giả sinh học trong xét nghiệm huyết thanh Treponema Pallidum , tác giả: Gu Weiming; Yang Tianci
Sản phẩm chính của chúng tôi bao gồm máy thu gom máu, Gel phân tách huyết thanh, chất kích hoạt cục máu đông, thuốc thử chống đông máu và vật dụng y tế được sử dụng rộng rãi trong chẩn đoán IVD và các lĩnh vực khác.
Tel:86 13918801906
E-mail: marketing@sh-th.com.cn
Địa chỉ: Số 17, Lane 5, Đường Cao Nong, Quận Songjiang, Thượng Hải, Trung Quốc